Veranderend gedrag
Laatst bijgewerkt op: 30-09-2025
Er wordt vaak over de term, veranderend gedrag of onbegrepen gedrag gesproken. Ook wordt probleemgedrag als term genoemd. Op deze pagina wordt de term veranderend gedrag gebruikt, maar wat wordt daarmee eigenlijk mee bedoeld?
Bij mensen met dementie kan het gedrag soms anders zijn dan je gewend bent. Gedrag kan ook veranderen tijdens het dementieproces. Er zijn verschillende die invloed kunnen hebben op gedrag. Daarom is het belangrijk om goed te letten op wat er verandert en wanneer dat gebeurt.
Tip
Vraag familie om bij te houden wanneer veranderend gedrag plaats vindt. Wat was de situatie, hoe reageerde iemand?
Veranderend gedrag kan verschillende oorzaken hebben zoals:
- het dementieproces zelf
- pijn
- urineweginfectie
- karakter
- iets uit het verleden
- over – of onderprikkeling
Dit heeft te maken met lichamelijke, psychische of sociale factoren. Meer informatie vind je op de website van Zorg voor Beter.
Bekijk het thema Onbegrepen gedrag bij dementie
Veranderingen in gedrag zijn niet altijd negatief
Veranderend gedrag bij mensen met dementie is niet altijd negatief. Sommige mensen worden juist liever, zachter of meer aanhankelijk. Ze kunnen spontaner genieten, eerlijker hun gevoelens tonen of meer in het moment leven. Dementie kan zo, naast verlies, ook onverwacht positieve veranderingen in gedrag en persoonlijkheid met zich meebrengen.
Toch zijn veranderingen in gedrag niet altijd prettig. Iemand die eerst rustig of vriendelijk was, kan ineens boos, achterdochtig of agressief worden. Het kan ook dat iemand die heel actief was, ineens heel apathisch wordt. Dat is vaak moeilijk voor familie en zorgverleners. Als er ook nog een andere ziekte of diagnose is, wordt het nog ingewikkelder. De klachten kunnen elkaar beïnvloeden, waardoor het gedrag nog moeilijker te begrijpen is.
Het is belangrijk om te weten dat dit gedrag niet expres gebeurt. Het komt door veranderingen in de hersenen. Begrip, geduld en steun helpen om samen met deze veranderingen om te gaan.
Veranderend gedrag in de thuissituatie
Veranderend gedrag bij mensen met dementie komt ook in de thuissituatie voor. Thuis is het soms lastiger om dit gedrag te herkennen, omdat zorgverleners niet altijd aanwezig zijn. Mantelzorgers zien het vaak wel, maar weten soms niet dat dit een symptoom van dementie kan zijn. Hierdoor kan veranderend gedrag niet opgemerkt worden of wordt het pas duidelijk als het echt een probleem wordt voor de persoon met dementie zelf of zijn naasten. Het is daarom belangrijk dat zowel mantelzorgers als casemanagers alert zijn op veranderingen, dit bespreken en samen kijken naar de mogelijke oorzaken, zodat de juiste ondersteuning geboden kan worden. Om veranderend gedrag te herkennen is het belangrijk om de persoon met dementie goed te kennen. Het maken van een levensboek kan hierbij helpen om te begrijpen waar gedrag vandaan komt.