Ondersteuning van mantelzorgers en naasten
Laatst bijgewerkt op: 11-06-2025
Mantelzorgers vervullen een centrale rol in het leven van mensen met dementie. Hun inzet is onmisbaar, maar vaak ook langdurig en belastend. Het versterken van het sociaal netwerk begint daarom bij het ondersteunen van de mensen die dit netwerk dragen. Zij zijn vaak de spil in het contact met professionals, buren en andere betrokkenen. Door hun positie te versterken, ontstaat ruimte voor meer gedeelde verantwoordelijkheid binnen het netwerk.
Waarom is ondersteuning van mantelzorgers en naasten zo belangrijk?
Tijdig en actief betrekken van mantelzorgers, hun ervaringen serieus nemen en bieden van passende ondersteuning vergroot hun draagkracht. Denk bij ondersteuning aan coaching, voorlichting, cursussen of respijtzorg. Dit versterkt niet alleen het individu, maar ook de veerkracht van het netwerk als geheel. Mantelzorgers voelen zich vaker erkend en gesteund wanneer hun behoeften worden gezien en besproken. Door hun welzijn centraal te stellen, blijft de zorgsituatie langer houdbaar en humaner voor iedereen.
Zorg voor Beter
Respijtzorg
Respijtzorg biedt mantelzorgers tijdelijke verlichting door hun zorgtaken over te dragen aan professionals of vrijwilligers, zodat zij tijd voor zichzelf krijgen en de zorg beter kunnen volhouden. Dit kan bijvoorbeeld via dagopvang, therapeutische dagbehandeling, logeerzorg of tijdelijk verblijf in een verpleeghuis, zowel thuis als buitenshuis, structureel of incidenteel. Het is belangrijk signalen van overbelasting te herkennen, zoals stress, uitputting, frustratie, snauwen naar de naaste en gebrek aan kennis over dementie, vooral wanneer de mantelzorger er alleen voor staat. Mantelzorgers kunnen gewezen worden op beschikbare respijtzorgmogelijkheden en het is essentieel om te signaleren wanneer voorzieningen ontbreken of niet aansluiten bij hun behoeften, bijvoorbeeld qua culturele achtergrond.
Aan de slag met het ondersteunen van mantelzorgers en naasten
Het loont om samen met mantelzorgers in gesprek te gaan over wat zij nodig hebben, nu en in de toekomst. Kleine interventies kunnen een groot verschil maken in het dagelijks leven en de zorgcontinuïteit. Wil je mantelzorgers en naasten beter ondersteunen in hun rol? De volgende hulpmiddelen en voorbeelden helpen je op weg met praktische handvatten om de draagkracht van het netwerk te versterken.
Programma het Familiegesprek (erkende interventie)
Het Familiegesprek is een interventie die zorgorganisaties en professionals ondersteunt bij het voeren van gestructureerde gesprekken met families. De gesprekken zijn gericht op samenwerking, afstemming en het verdelen van zorgtaken. Het programma is erkend door de Databank erkende interventies van Vilans.