- De eerste stap is om de samenwerking goed in beeld te hebben en te kijken of je wellicht nog mensen vergeet. De ‘Wie is wie bij dementie’ (wie-is-wie-bij-dementie) brengt het landschap van zorg- en welzijnsprofessionals en vrijwilligers rond een cliënt in beeld. Zo zie je in één oogopslag wie er betrokken is in de zorg en ondersteuning aan mensen met dementie.
- De Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak (LESA) is opgesteld door huisartsen, verpleeghuisartsen en sociaal geriaters. In de LESA staan aanbevelingen beschreven voor de samenwerking tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen bij diagnostiek en het begeleiden van mensen met dementie en hun naasten. Ook geeft de LESA handvatten die overleg op regionaal en lokaal niveau kunnen structureren.
- De handreiking ‘Zo verbindt u palliatieve zorg en dementie’ van Vilans biedt zorgprofessionals en zorgaanbieders handvatten om met elkaar in gesprek te gaan over de verbinding tussen palliatieve zorg en dementiezorg.
- De pagina ‘Dementiezorg organiseren’ op Zorg voor Beter staat vol handige tips, tools en achtergrondinformatie over het samenwerken tussen professionals.
- De casemanager is vaak de spil in de samenwerking tussen professionals in de zorg en ondersteuning van mensen met dementie. Lees meer in het thema casemanagement.
- KOMPLEET is een methode om de samenwerking tussen de huisartsenpraktijk en zorgaanbieders op lokaal niveau zo soepel mogelijk te laten verlopen in de zorg aan kwetsbare ouderen. KOMPLEET heeft als motto: ‘1 dossier, 1 agenda, 1 werkwijze’.
Gecoördineerde netwerkzorg
Dementie is een onvoorspelbare aandoening. In verschillende fases zijn er daardoor verschillende vormen van zorg en ondersteuning nodig. Een goede samenwerking tussen verschillende professionals (en vrijwilligers) binnen een regionaal dementienetwerk is essentieel om hierop in te kunnen spelen. Dit door middel van een bundeling van expertise, middelen en krachten van deze verschillende professionals. Zo kunnen zij samen echt verschil maken in de kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun naasten. In dit kennisdossier gaan we in op hoe je die samenwerking vormgeeft.
Daarnaast bestaan er ook hulpmiddelen, tools en informatie die over de samenwerking bij bijzondere doelgroepen gaan. Namelijk: mensen met dementie op jonge leeftijd, mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een migratieachtergrond. We noemen ze op de pagina ‘Specifieke doelgroepen’.
Samenwerking in beeld
Alle professionals en organisaties in een dementienetwerk bouwen samen aan een goede samenwerking. Om deze zo goed mogelijk te laten verlopen, is het van belang dat er samenwerkingsafspraken worden gemaakt. En dat iedereen daarvan op de hoogte is.
De afspraken gaan over de aard en inrichting van het samenwerkingsverband. Denk hierbij aan organisatievorm, bestuurlijke verantwoordelijkheid en de taakverdeling. Daarnaast is het belangrijk om de effecten van de zorg en ondersteuning te meten bij de persoon met dementie en diens mantelzorger. Tot slot helpt het goed om de samenwerkingsafspraken vast te leggen en te monitoren.
- Een sterkte-zwakteanalyse van een keten of netwerk kan helpen om kennis te vergroten, te delen en te waarborgen. Je kunt dit werkblad gebruiken om samen het gesprek aan te gaan over de samenwerking. De analyse helpen bij het in kaart brengen van zaken die al goed gaan, of beter kunnen in de samenwerking.
- Het opstellen van een meerjarenplan kan helpen bij het aanbrengen van focus in een netwerk. Vergeet niet om ook een stakeholdersanalyse te maken. Ook dat helpt bij het opstellen van een meerjarenplan, omdat je alle belangrijke partijen en hun invloed in beeld brengt.
- Het kennisproduct ‘Belangen in samenwerking’ van Dementiezorg voor Elkaar informeert over mogelijke belangen in samenwerking en hoe je daar goed mee omgaat.
- De vragenlijst ‘Constructieve samenwerking’ van Dementiezorg voor Elkaar kan gebruikt worden om te reflecteren binnen een samenwerkingsverband. Wat gaat goed en wat kan beter? De uitkomsten kun je met elkaar bespreken.
- De tool ‘Zelfevaluatie dementienetwerken’ helpt bij het evalueren hoe dementienetwerken ervoor staan op verschillende vlakken. Bij deze tool wordt vooral ingegaan op de ‘zachte’ factoren van samenwerking. Hiermee wordt de meer gedragsmatige kant van samenwerking bedoeld, zoals omgangsvormen, waardering, transparantie en openheid.
- De handreiking ‘Kwetsbare ouderen in de eerstelijn’ van Vilans beschrijft de kernelementen van een multidisciplinaire programmatische aanpak voor kwetsbare ouderen.
- De Richtlijn Dementie van de Federatie Medisch Specialisten gaat onder andere in op behandeling en regionale samenwerking in de zorg voor patiënten met dementie.
- Krijg inzichten in elkaars waarden en verbeter de samenwerking met de waardenkaart van Vilans.
Meer lezen
- Wat wordt precies onder ‘Integraal werken’ verstaan? En nog belangrijker: Hoe draagt het bij aan een betere hulpverlening? Lees de publicatie ‘Wat werkt bij integraal werken in de wijk’.
- Lees de rapportage ‘Hoe thuiszorgorganisaties samenwerking organiseren: visie, praktijken en dilemma’s.’.
- Lees het artikel ‘9 samenwerkingstips van en voor professionals in de wijk’.
- Bekijk de toolkit ‘Samenwerken aan dementiezorg voor gemeentes en zorgkantoren’ .Deze is ontwikkeld door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
- In Nederland zijn verschillende netwerken integrale ouderenzorg actief. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft een overzicht gemaakt van deze netwerken, hun doelen en knelpunten. Bekijk het artikel ‘Overzicht netwerken integrale ouderenzorg op Zorg voor Beter.
- In deze publicatie lees je 9 adviezen uit de praktijk over het implementeren van de Zorgstandaard Dementie in jouw netwerk.
- Bekijk de video ‘Samenwerking in dementiezorg met EasyCare’. Hierin wordt verteld over de unieke samenwerking (EasyCare) tussen verschillende zorgaanbieders en ouderen.
- Deze flyer over multidisciplinaire samenwerking van het Diagnose Expertise Centrum in Noord-Limburg laat zien hoe de dementiezorg in deze regio is geregeld.
- Eerstelijns zorgorganisatie OCE Nijmegen en DementieNet werken succesvol samen aan duurzame netwerkzorg voor kwetsbare ouderen met dementie. Voor het stapsgewijs opbouwen van een netwerk is er nu een wegwijzer.
- De Diagnostiek Onderzoek Casemanagement (DOC) blijkt een mooie werkwijze om de samenwerking in de diagnostische fase van dementie te verbeteren. Die werkwijze, ontwikkeld door zorgverleners en ketenregisseurs in Midden-Limburg, leidt tot betere stroomlijning in diagnostiek, onderzoek en casemanagement.
- Werken aan de hand van data -ook wel bekend als datagedreven werken- kan heel waardevol zijn in het verbeteren van dementiezorg en -ondersteuning. Hier vind je een checklist om aan de slag te gaan met data.