De Zorgstandaard Dementie: Hoe staat jouw netwerk ervoor? 

Ben jij ook zo benieuwd hoe jouw netwerk het doet als het gaat om het verlenen van zorg en ondersteuning volgens de aanbevelingen van de Zorgstandaard Dementie (ZSD)? En wil je graag weten van welke netwerken jij wat kan leren om jullie aanpak nog beter te maken? Hier vind je alles over een handig instrument om eenvoudig te checken hoe je ervoor staat: de Zelfscan ZSD. De Zelfscan bestaat uit een Quickscan en een Netwerkanalyse.

De Quickscan ZSD is ontwikkeld als onderdeel van het implementatieprogramma Zorgstandaard Dementie. Vul deze scan in en ontdek op welke onderdelen er in jouw netwerk al wordt gewerkt volgens de Zorgstandaard Dementie en op welke punten er nog ruimte voor verbetering is. De Quickscan ZSD is vooral bedoeld om jaarlijks te monitoren hoe jouw netwerk ervoor staat en wordt door één persoon vanuit het netwerk ingevuld. Deze Quickscan biedt de mogelijkheid om jouw netwerk te vergelijken met andere netwerken.

Naast de Quickscan ZSD is er ook een uitgebreidere Netwerkanalyse ZSD beschikbaar waarmee je de partijen binnen je eigen netwerk kunt bevragen. De Netwerkanalyse ZSD kan door meerdere personen (netwerkbreed) worden ingevuld, wat de mogelijkheid biedt om over verschillen en overeenkomsten binnen jouw netwerk in gesprek te gaan.

Invullen Quickscan en Netwerkanalyse
De Quickscan ZSD en de Netwerkanalyse ZSD zijn in te vullen via de volgende link: www.dementieinkaart.nl/login. ADC stuurt de vereiste inloggegevens hiervoor per e-mail aan alle netwerkcoördinatoren dementie. Zij kunnen daarmee de quickscan invullen en voor het invullen van de netwerkanalyse uitnodigingen versturen binnen het eigen netwerk. Ben je netwerkcoördinator en heb je nog vragen hierover? Neem dan contact op met het secretariaat van DNN (secretariaat@dementienetwerknederland.nl).

Procesbeschrijving ZSD

In 2020 is de herziene Zorgstandaard Dementie vastgesteld. In de Nationale Dementiestrategie 2021-2030 staat dat zo snel als mogelijk –maar uiterlijk in 2025 – alle professionals in de regionale dementienetwerken volgens de aanbevelingen uit Zorgstandaard Dementie werken. Om dementienetwerken hierbij te ondersteunen heeft DNN (Dementie Netwerk Nederland) van VWS subsidie gekregen voor de landelijke implementatie van de Zorgstandaard Dementie. Eén van de onderdelen van dit programma is een zelfscan voor de netwerken om de voortgang van de invoering van zorgstandaard in het netwerk te meten. 

De Quickscan ZSD en de Netwerkanalyse ZSD geven inzicht in waar netwerken staan als het gaat om zorg en ondersteuning aan mensen met dementie en hun naasten. Ze dragen bij aan de volgende doelen: 

  • Leren en verbeteren: De zelfscan is een middel om het netwerk concrete en gerichte handvatten te bieden om te verbeteren, . We bieden het netwerk de mogelijkheid om zich te vergelijken met een ander netwerk op basis van bepaalde kenmerken. 
  • Monitoring binnen het eigen netwerk en landelijk: De zelfscan biedt inzicht in de voortgang binnen het eigen netwerk van de implementatie van de zorgstandaard. Het geeft  op, openbaar waar kan, regionaal en landelijk niveau inzicht in de voortgang van de implementatie en de stand van zaken van de organisatie en financiering van het netwerk. 

En daarnaast bieden de Quickscan ZSD en de Netwerkanalyse ZSD: 

  • Input voor het landelijke programma ‘implementatie Zorgstandaard Dementie’: De uitkomsten van de scan geven input voor het landelijke programma ‘implementatie zorgstandaard dementie’ (met name de lerende netwerkbijeenkomsten en individuele maatwerktrajecten).  
  • Inzicht in de nationale dementiestrategie: De uitkomsten van de scan geven input voor de nationale dementiestrategie, waar de implementatie van de zorgstandaard dementie onderdeel van is. 

Ook leveren de resultaten van de Quickscan ZSD en de Netwerkanalyse ZSD inzichten op voor een volgende herziening van de Zorgstandaard Dementie. 

De zelfscan bestaat uit twee onderdelen, namelijk: 

  1. Quickscan ZSD
  2. Netwerkanalyse ZSD 

De Quickscan ZSD wordt door één persoon ingevuld (degene die een breed beeld heeft van het netwerk). Dit is meestal de netwerkcoördinator. De Netwerkanalyse ZSD wordt door meerdere personen uit verschillende organisaties binnen het dementienetwerk ingevuld. 

De Quickscan ZSD kan op elk willekeurig moment worden ingevuld, dit kan zo vaak als het dementienetwerk wil. Om de ontwikkelingen goed te kunnen monitoren willen we dat de Quickscan ZSD minimaal een keer per jaar door ieder netwerk wordt ingevuld. Wil een dementienetwerk deelnemen aan een maatwerktraject? Dan is het invullen van de Quickscan verplicht. 

Iedere netwerkcoördinator krijgt één jaar nadat de Quickscan ZSD voor het laatst is ingevuld een reminder via het systeem. De quickscan bestaat uit één vraag over de respondent en uit twee vragen over kenmerken van het dementienetwerk. Daarnaast worden er 29 stellingen voorgelegd om te meten in hoeverre de aanbevelingen uit de ZSD in het dementienetwerk zijn gerealiseerd.  

Nadat de vragenlijst is ingevuld, kan het dementienetwerk de resultaten in een openbaar dashboard terugzien. Hierdoor kan een netwerk de resultaten van het eigen netwerk vergelijken met andere netwerken. Er kan geselecteerd worden op kenmerken (bijvoorbeeld aantal inwoners boven de 65 jaar) die overeenkomen met het eigen netwerk. Op deze manier wordt het mogelijk om contact op te nemen met vergelijkbare netwerken om kennis uit te wisselen op de onderwerpen waar het dementienetwerk op wilt verbeteren.  

De Netwerkanalyse ZSD is vooral bedoeld om binnen het netwerk met elkaar in gesprek te gaan. Ook deze kan op elk willekeurig moment worden ingevuld, zo vaak als het dementienetwerk wil.  

De Netwerkanalyses ZSD bestaat uit vier vragen over de respondent. Ook krijgt iedereen 29 stellingen voorgelegd om te meten in hoeverre de aanbevelingen uit de ZSD door het dementienetwerk zijn gerealiseerd. Als de vragenlijst is ingevuld door het netwerk, dan kan de netwerkcoördinator de resultaten in een dashboard zien. Hierin kunnen de antwoorden voor verschillende respondentgroepen met elkaar worden vergeleken. 

De Quickscan ZSD en de Netwerkanalyse ZSD zijn ontwikkeld door Vilans, ADC en DNN in opdracht van DNN en gefinancierd door VWS. Ze zijn samen met het veld ontwikkeld. Twee vertegenwoordigers van Alzheimer Nederland en drie netwerkcoördinatoren waren bij de ontwerpsessies betrokken. Ook is er tweemaal een online panel uitgezet onder netwerkcoördinatoren (panel 1) en een brede vertegenwoordiging vanuit het netwerk (panel 2). Het intellectueel eigendom van het product zelfscan ZSD dat binnen deze opdracht gemaakt wordt, behoort toe aan Dementie Netwerk Nederland.  

Na het invullen van de Quickscan ZSD en/of de Netwerkanalyse ZSD kun je: 

  1. De resultaten van de Quickscan ZSD voor jouw netwerk vergelijken met andere netwerken via het interactieve dashboard. Zijn andere netwerken verder met de implementatie van onderdelen van de ZSD? Dan kun je eenvoudig met hen contact opnemen om te vragen hoe zij dat gedaan hebben. Mogelijk kun je van hun aanpak leren en deze ook toepassen in je eigen netwerk. 
  2. De resultaten delen binnen je eigen het netwerk. We raden hiervoor aan om dan de Netwerkanalyse ZSD in te vullen. De analyse helpt om de perspectieven van alle betrokken partijen binnen je netwerk in kaart te brengen. Zo kun je bekijken waar grote verschillen of juist overeenkomsten zitten binnen je netwerk en hier het gesprek over voeren met alle betrokkenen en eventueel zelf een verandertraject starten. 
  3. Zijn er in je netwerk ontwikkelpunten geconstateerd of grote verschillen in inzicht? Dan kun je  ondersteuning aanvragen in de vorm van een maatwerktraject. Wil je weten hoe je zo’n maatwerktraject-aanvraag kunt doen, dan vind je op de website van Dementie Netwerk Nederland de factsheet met informatie. Een maatwerktraject-aanvraag wordt altijd via de regionale netwerken dementie in de eigen regio gedaan. Netwerkcoördinatoren kunnen alle informatie vinden op de besloten hub omgeving van DNN.