Levensboek voor mensen met dementie én migratieachtergrond

Gepubliceerd op: 29-01-2024

Hoe leer je iemand met dementie en een migratieachtergrond beter kennen? Dementienetwerk Twente ontwikkelde in samenwerking met Pharos speciaal voor deze groep het levensboek. Getest door de doelgroep zelf en eveneens goed ontvangen door casemanagers en mantelzorgers. Ook iets voor jouw netwerk?

Tijdens de startbijeenkomst van het thema ‘mensen met dementie en een migratieachtergrond’ vertelden netwerkcoördinatoren Loes Heerts en Ine Bonke van Dementienetwerk Twente hoe zij in hun regio het onderwerp mensen met een migratieachtergrond op de kaart hebben gezet. Dit resulteerde in een uniek ‘levensboek’ voor deze doelgroep.  

Wie doet wat? 

Ongeveer drie jaar geleden besloot de stuurgroep van het Dementienetwerk Twente om te focussen op een viertal onderwerpen, waaronder migratie. Voor de beeldvorming; dit netwerk bestaat uit veertien Twentse gemeenten en telt daardoor maar liefst 52 aangesloten partijen. 

Allereerst werd gekeken welke partijen binnen de regio wilden participeren in de bijbehorende themagroep. In de groep werd gekeken wat er nodig was om het thema mensen met dementie en een migratieachtergrond goed op de Twente agenda te krijgen. In de themagroep zaten onder meer casemanagers dementie voor mensen met een migratieachtergrond, vertegenwoordigers vanuit welzijn, de huisartsenzorg en mantelzorg ondersteunende partijen. Er werd begonnen met een verkenning: hoe is het nu geregeld in Twente, wat is er wel, wat niet, en wie doet wat?  

Al snel bleek dat de verschillende partijen elkaar eigenlijk nog niet kenden. En dat was wel een randvoorwaarde om goed samen te kunnen werken en elkaar te versterken. Door deze themagroep gingen mensen elkaar opzoeken en ideeën uitwisselen.  

Levensboek 

Duidelijk werd dat er vooral behoefte was om goed te weten wie de persoon met dementie en een migratieachtergrond is en wat dit betekent voor de te bieden ondersteuning. 

Het idee was dat een ‘levensboek’ hierbij uitkomst zou kunnen bieden. Dit boek is samen met Pharos ontwikkeld, het expertisecentrum voor gezondheidsverschillen. Eerst werd goed nagedacht over hoe je omgaat met laaggeletterden en welke vragen je kunt stellen om iemand van een andere cultuur beter te leren kennen. Hierbij speelde beeld gelijk een belangrijke rol. Er is veel tijd genomen om de eerste proefversie te testen bij de doelgroep en hun naasten. Dit leidde tot mooie inzichten. In de gesprekken die met behulp van het boek werden gevoerd kwamen allerlei onderwerpen aan bod, ook de laatste levensfase. Voor kinderen van deze doelgroep leverde  het ook nog vaak veel nieuwe informatie op.  

Tip: neem de tijd als je met het levensboek aan de slag gaat. Het werkt niet om het boek in een keer in te vullen. Daarnaast is vertrouwen de basis om het gesprek aan te gaan met de cliënt. Om je op weg te helpen is er bij het levensboek een boekenlegger ontwikkeld met een aantal tips. 

Taalniveau 

Het boek is bewust in het Nederlands geschreven, zodat het makkelijk met de cliënt mee kan naar de casemanager, dagbesteding of naar het verpleeghuis. De meeste zorgverleners spreken vaak Nederlands. En de ervaring leert dat nog veel (oudere) cliënten met een migratieachtergrond in de eigen taal analfabeet zijn. Wel is goed gekeken naar het taalniveau; moeilijke woorden en lange zinnen zul je er niet in vinden. In het boek zitten ook stickers en veel illustraties die ondersteunen bij het gesprek en invullen van het levensboek.  

Zelf aan de slag met het levensboek? 

Het boek bestaat inmiddels anderhalf jaar en Twente is al toe aan de vierde druk. Zou je willen kijken of het boek ook iets voor jouw netwerk is? Je kunt het boek bestellen voor 15 euro inclusief verzendkosten door een mail te sturen naar secretariaat@dementietwente.nl.